Địa lý và dân số Hãn quốc Kazan

Lãnh thổ của hãn quốc này bao gồm Bolgar Hồi giáo-các vùng đất có dân cư sinh sống như các công quốc Bolğar, Cükätäw, Kazan, Qaşan và các khu vực khác mà ban đầu thuộc về Volga Bulgaria. Các sông Volga, KamaVyatka là các con sông chính trong hãn quốc, cũng là các lộ trình thương mại chính yếu. Phần chủ yếu trong dân cư là người Tatar Kazan (nghĩa là những người Bolgar Hồi giáo chấp nhận nói tiếng Tatar). Sự tự nhân dạng của họ không bị hạn chế chỉ là người Tatar; nhiều người nhận họ chỉ đơn giản là người Hồi giáo hoặc "người Kazan". Hồi giáo là quốc giáo của hãn quốc này.

Tầng lớp quý tộc phong kiến địa phương bao gồm những người thuộc tộc người Bolgar, nhưng triều đình của hãn Kazan và các vệ sĩ bao gồm cả những người Tatar trên thảo nguyên (người Kipchak, và sau đó còn có cả những người Nogai) sinh sống tại Kazan. Theo truyền thống của Thành Cát Tư Hãn, những bộ lạc người Turk tại khu vực này cũng được tầng lớp quý tộc thảo nguyên (và sau này là tầng lớp quý tộc Nga) gọi là người Tatar. Một phần của tầng lớp quý tộc cao nhất có nguồn gốc từ Kim Trướng hãn quốc. Họ bao gồm các thành viên của 4 dòng họ quý tộc cao quý nhất là: Arghin, Barin, Qipchaq và Shirin.

Những người dân thần phục hãn là người Chuvash, người Mari, người Mordva, người Tatar-Mishar, người Udmurtngười Bashkir. Những bộ lạc người Perm và một số bộ lạc người Komi cũng được sáp nhập vào hãn quốc. Người Mishar đã đến khu vực này trong thời kỳ Kim Trướng hãn quốc và dần dần đồng hóa người Mordvin và người Burta gốc Phần Lan bản địa. Lãnh thổ của họ do những người Tatar thảo nguyên trước đây lãnh đạo. Một số công quốc Mishar đã không bao giờ chịu sự kiểm soát của hãn quốc Kazan và thay vì thế họ nghiêng về phía hãn quốc Qasim hay Muscovy.

Phần lớn lãnh thổ của hãn quốc này là rừng, và chỉ có phần phía nam là nối vào thảo nguyên. Phần chính dân cư của các thảo nguyên là những người Manghite du cư, còn gọi là người Nogai, những người này đôi khi công nhận sự cai trị của hãn Kazan, nhưng thông thường thì họ luôn tấn công cướp bóc những người TatarChuvash sinh sống bằng nông nghiệp, giống như họ đã từng làm trong thời kỳ Kim Trướng hãn quốc. Sau này, người Nogai đã di thực đi nơi khác và được thay thế bằng người Kalmyk. Gần đây hơn nữa thì khu vực này đã do những người Tatar, Chuvash và Nga sinh sống, họ đã dựng lên các bức tường phòng ngự để bảo vệ biên giới phía nam. Kể từ khi hãn quốc thành lập, thì các đội quân Cossack Tatar đã bảo vệ hãn quốc trước người Nogai.

Các nguồn sử liệu Nga chỉ ra rằng có ít nhất 5 ngôn ngữ đã được sử dụng tại hãn quốc Kazan. Đầu tiên và trước nhất là tiếng Tatar, bao gồm phương ngữ miền trung của người Tatar Kazan (trước đó là người Bolgar Hồi giáo) và thổ ngữ miền tây của người Mishar (trước đó là người Tatar thảo nguyên nói tiếng Kipchak). Dạng chữ viết của nó (tiếng Tatar cổ) là chữ viết ưa thích của nhà nước này. Tiếng Chuvash là hậu duệ của tiếng Bolgar, được những người Chuvash ngoại giáo sử dụng. Tiếng Bolgar cũng có ảnh hưởng mạnh tới thổ ngữ miền trung của tiếng Tatar. Ba ngôn ngữ khác có lẽ là tiếng Mari, tiếng Mordvintiếng Bashkir, có lẽ cũng đã phát triển từ tiếng Bolgar và các ngôn ngữ Kipchak khác.

Bản đồ Hãn quốc Kazan những năm 1540